NGUỒN GỐC 12 ĐỊA CHI
Các con Số 9,6,7,8 là các con số quen thuộc và quan trọng của Tượng Số
Thái Âm 6
Thiếu Dương 7
Thiếu Âm 8
Tổng trị số tứ tượng: 9+6+7+8=30, gần đúng 1 Tuần Trăng, Tứ tượng vận hành 1 chu kỳ tương ứng tuần trăng (Thượng trung hạ).
Tứ tượng vận hành, Dương 2 lần thăng và 2 lần giáng, Âm 2 lần giáng 2 lần thăng được các trị số:
Thái Dương: 9×4=36
Thái Âm: 6×4=24
Số 36 gọi là trị số hào Dương quẻ Càn, 24 là trị số hào Âm quẻ Khôn. Mỗi quẻ 6 hào
Trị số quẻ Càn: 36×6= 216
Trị số quẻ Khôn: 24×6=144
Tổng trị số Càn+Khôn = 360, số 360 gần đúng 1 năm, cho nên nói 360 là số năm của Dịch theo sự vận hành của Tứ tượng vậy. Vì vậy nói Tứ tượng vận hành, Càn Khôn giao biến mà có 360 ngày/ 1 năm.
Tứ tượng vận hành tổng trị số 9+6+7+8=30 gần 1 tuần trăng, 360/30=12, như vậy tổng cộng có 12 tuần trăng làm 1 năm. Gọi 1 tuần trăng là 1 tháng, ta có 1 năm Âm lịch 12 tháng.
Càn Khôn giao biến, Dương 5 lần thăng, Âm 5 lần giáng, tổng 10 lần thăng giáng, Âm Dương, cùng với Càn Khôn mà có 12 Tịch Quái, lần lượt 12 tháng theo sự thăng giáng Dương Âm, Bắt đầu từ Quẻ Phục, nhất Dương sinh sơ hào, Địa Lôi Phục, Địa Trạch Lâm, Địa Thiên Thái, Lôi Thiên Đại tráng, Trạch Thiên Quải, Thuần Càn, Thiên Phong Cấu, Thiên Sơn Độn, Thiên Địa Bĩ,Phong Địa Quan, Sơn Địa Bác, Thuần Khôn. 12 Tịch Quái này chủ 12 tháng.
Bắt đầu từ Phục nhất Dương sinh là Thiên khai, cho nên thuần Khôn, đặt là Tý Sửu Dần Mão Thìn Tỵ Ngọ Mùi Thân Dậu Tuất Hợi, đây là lịch kiến Tý đã từng được sử dụng cho 12 tháng.
Ở thời quẻ Phục nhất dương sinh, Dương còn non yếu, cho đến Tam dương khai Thái, Âm Dương cân bằng, Dương thăng Âm giáng mà sinh vạn vật, cho nên đổi lại thành lịch kiến Dần. vì vậy 12 tháng lần lượt là Dần Mão Thìn Tỵ Ngọ Mùi Thân Dậu Tuất Hợi Tý Sửu. Ở thời điểm nhất quẻ Phục nhất Dương sinh Tý cho đến quẻ Bác Dương bị bóc chỉ còn ở hào 6, vì vậy Trời mở ở Tý (Phục) và đóng ở Tuất (Bác).
Dịch Đạo thì có 12 tháng tương ứng 12 chòm sao Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ Thiên Bình, Thiên Yết, Nhân Mã, Ma Kết, Thủy Bình, Song 1 năm Mặt trời chuyển động qua 12 cung hoàng đạo, 12 cung tạo ra 12 phương vị không gian. Đó là sự ứng hợp của Dịch Đạo và Thiên Văn thể hiện quy luật vũ trụ đồng nhất thể.
12 tháng từ Tý đến Hợi, Trời 1 đất 2, trời 3 đất 4, trời 5 đất 6, trời 7 đất 8, trời 9 đất 10, nên Tý dương Sửu âm, lần lượt 12 tháng ta được Tý Dần Thìn Ngọ Thân Tuất là các tháng Dương, Sửu Mão Tỵ Mùi Dậu Hợi là các tháng Âm.
(Dẫn theo trang kimca.net)