Tật ách cung và hội hợp với “Tam phương Tứ chính”, là Phụ mẫu cung, Huynh đệ cung và Điền trạch cung. Tổ hợp tinh hệ dạng này, cố nhiên vì rằng tại chế độ đại gia đình, tật bệnh thường di truyền nhiễm, kiêm mà lại xã hội cổ đại phong kiến, gia tộc thành viên phạm tội, thường thường có thể liên lụy đến người thân hữu, đây chính là nguyên nhân tạo thành tổ hợp tam phương tứ chính này, tiện dể có ý nghĩa đặc thù.

Hoàn cảnh xã hội hiện đại tuy rằng có biến thiên, nhưng Tật ách cung và Phụ mẫu cung hội hợp xem xét bệnh di truyền, và Điền trạch cung hội hợp xem xét các thành viên trong gia đình về thân thể trạng huống, thậm chí do từ sự hội hợp của Huynh đệ cung để quan sát đời người có hung nguy hay không, căn cứ kinh nghiệm, y nhiên hữu hiệu.

Tật ách cung sở chủ, là tật bệnh và tai ách. Nhưng liên quan về tai ách có hay không có, Tật ách cung thật ra chỉ có thể tiến hành tham khảo thêm. Bởi vì do từ Mệnh cung có tinh hệ tổ hợp đối với tai ách tiến hành thôi đoạn luận đoán, thường thường có thể còn cần phải lợi dụng trực tiếp tinh hệ tại Tật ách cung, nhưng đối với sự quan sát về tật bệnh, thì thích nghi đem tinh hệ của Mệnh cung và tinh hệ của Tật ách cung xem trọng như nhau, như Liêm Trinh Thất Sát, thông thường chủ bệnh về hô hấp khí quản, nếu Tật ách cung kiến các sao này, đương nhiên có ý nghĩa về chủng loại như thế này, nhưng nếu Tật ách cung kiến ác diệu, mà Mệnh cung là Liêm Trinh Thất Sát, thì cũng chủ hô hấp khí quản có bệnh. Thậm chí có khi cần phải đem tinh hệ của Mệnh cung và tinh hệ của Tật ách cung liên hợp lại để thôi đoạn luận đoán một chủng loại tật bệnh. Như Tật ách cung kiến Liêm Trinh Thất Sát, mà có Sát hội chiếu, Mệnh cung kiến Hồng Loan Thiên Hỉ, căn cứ vào nghiên cứu của bút giả, tiện dể có khả năng phát hen suyễn thở khò khè. Hoặc tạm thời chưa phát tác, vào đến đại hạn lưu niên Mệnh cung kiến Hồng Loan Thiên Hỉ, tái có lưu Sát trùng hội, sau đó mới phát bệnh.

Do từ ví dụ tường thuật ở trên, có thể hiểu bằng vào tinh diệu thôi đoạn luận đoán tật bệnh rất là khó khăn gian nan. Thiên này tuy nhiên mặc dù tận lực tối đa đem một chút kinh nghiệm của bút giả phát hiện, hoặc kinh qua sự nghiên cứu nhận biết của bút giả là chuẩn xác với tính chất của tinh hệ được liệt kê ra, nhưng độc giả vẫn thích nghi linh hoạt sử dụng, không thể câu nệ. Có khi phải đem tinh diệu của Mệnh cung và Tật ách cung Tam phương Tứ chính sở hội tinh diệu đồng thời tham khảo xem xét thêm, thậm chí cần phải đem đại hạn cùng với lưu niên đích “Lưu diệu” liên hợp lại để thôi đoạn luận đoán, sau đó mới có thể thôi đoạn luận đoán chuẩn xác.

Ví dụ như phát bệnh ra ung thư biểu mô, chủ yếu vẫn là tinh hệ Liêm Trinh Thất Sát, hành vận đến Thiên Đồng và Cự Môn tại cung hạn xung đối, nếu đại hạn Sát Kị tịnh chiếu, mà lại kiến Long Trì và Mệnh cung đồng độ hoặc đối chiếu, mà Liêm Trinh Thất Sát lại hội hợp Hỏa Linh hoặc Thiên Hình như vậy, thì khi vào đại hạn thì làm phát bệnh. Lấy điều này là ví dụ, đối với tật bệnh mà phép tắc thôi đoạn luận đoán có thể gặp một đốm nhỏ.

Đẩu số thôi đoạn luận đoán về tật bệnh, hoàn toàn lấy trung y với ngũ hành âm dương làm căn cứ, cho nên rất khó khăn đem vào thôi đoạn luận đoán và tây y hiện đại xác định có bệnh tật kết hợp với danh xưng đơn giản. Bút giả đối với điều này tuy dù đã từng có một chút nỗ lực, nhưng do với tư liệu hữu hạn, nhưng vẫn tiếp tục bị thiếu xót không được đầy đủ, điều này còn phải chờ cùng với cộng đồng độc giả nỗ lực, để có thể đột phá chướng ngại.

Hiện tại, mà lại đem một chút tri thức có liên quan đến Ngũ hành sinh khắc cùng lục phủ ngũ tạng, giới thiệu đơn giản như sau:

Tâm (tim) chúc hỏa, tiểu tràng (ruột non) cũng chúc hỏa, hỏa cũng là hệ thống tuần hoàn, cùng hệ thống thần kinh, với ngũ quan thì là thiệt (lưỡi).

Gan chúc mộc, mật cũng chúc mộc, mộc cũng là hệ thống nội tiết, với ngũ quan thì là nhãn (mắt).

Tì chúc thổ, vị (dạ dày) cũng chúc thổ, thổ cũng là hệ thống tiêu hóa, với ngũ quan thì là khẩu (miệng).

Phế (phổi) chúc kim, đại tràng (ruột già) cũng chúc kim, kim cũng là hệ thống hô hấp, với ngũ quan thì là tị (mũi).

Thận chúc thủy, bàng quang cũng chúc thủy, thủy cũng là hệ thống bài tiết cùng hệ thống sinh thực, với ngũ quan thì là nhĩ (tai).

Căn cứ vào những luận cứ Ngũ hành sở chúc này, cố nhiên có thể hiểu tật hoạn ở tại chổ nào, như kiến Vũ Khúc tại Tật ách cung, có Sát diệu, vì Vũ Khúc chúc âm Kim, chủ âm Kim chịu tổn thương, cho nên bị bệnh tại phế hoặc đại tràng; nhưng do vì duyên cớ Kim khắc Mộc, nếu Vũ Khúc hội hợp với tinh diệu thái quá cường mạnh, như đắc hội Hóa Lộc, Hóa Quyền, Hóa Khoa cùng chư cát, thì kim thịnh làm tổn thương Mộc, khả năng được gan mật bệnh hoặc nhãn bệnh, bởi vậy cũng có lưỡng mục phát hoàng, viêm gan đẳng tật. Nhưng như Mệnh cung kiến Sát Hình Kị diệu các sao này, càng có khả năng dựa vào đây mà thôi đoạn luận đoán để xác định.

Căn cứ vào nguyên tắc Ngũ hành tương khắc, có thể lấy đó hiểu rõ một chút đạo lý do từ sự quan sát tinh diệu tật bệnh với quy luật cơ bản:

Hỏa chịu Thủy khắc, Thủy thái quá cường mạnh, thì chủ tâm (tim) và tiểu tràng (ruột non), hệ thống tuần hoàn cùng hệ thống thần kinh, hoặc (thiệt đầu) đầu lưỡi (khẩu khang) khoang miệng sinh bệnh.

Mộc chịu Kim khắc, Kim thái quá cường mạnh, thì chủ gan mật, hệ thống nội tiết tố, hoặc nhãn mục có bệnh.

Thổ chịu Mộc khắc, Mộc thái quá cường mạnh, thì chủ tì vị, hệ thống tiêu hóa, hoặc khoang miệng (khẩu khang) thực quản (thực đạo) có bệnh.

Kim chịu Hỏa khắc, Hỏa thái quá cường mạnh, thì chủ phế (phổi) cùng đại tràng (ruột già), hệ thống hô hấp, hoặc khoang mũi (tị khang), khí quản có bệnh.

Thủy chịu Thổ khắc, Thổ thái quá cường mạnh, thì chủ thận cùng bàng quang, hệ thống bài tiết, hoặc khoang tai (nhĩ khang), tai ngoài (ngoại nhĩ) có bệnh.

Ngoại trừ những cái này, lại có kiến giải “Mẫu từ giảm tử”. Như Hỏa thái quá hưng thịnh, Hỏa tuy dù có thể sinh Thổ, nhưng sinh mà thái quá thì ngược lại sinh Thổ bệnh, cho nên dựa vào đây lại có thể xác định một chút nguyên tắc.

Hỏa chịu Mộc sinh, chịu sinh thái quá thì Hỏa bệnh, như tâm bệnh các loại.

Mộc chịu Thủy sinh, chịu sinh thái quá thì Mộc bệnh, như gan bệnh các loại.

Thổ chịu Hỏa sinh, chịu sinh thái quá thì Thổ bệnh, như vị (dạ dày) bệnh các loại.

Kim chịu Thổ sinh, chịu sinh thái quá thì Kim bệnh, như phế bệnh các loại.

Thủy chịu Kim sinh, chịu sinh thái quá thì Thủy bệnh, như thận bệnh các loại.

Do đây có thể thấy bằng vào tinh diệu thôi đoạn luận đoán tật bệnh, cực kỳ là nguy khốn gian nan, đích xác cần phải có một chút kinh nghiệm. Nhưng một chút nguyên tắc tổng quát như là, trước tiên nhìn thấy tinh diệu tại Tật ách cung phải hiểu rõ tường tận Ngũ hành Âm Dương, như Kim suy nhược, trước tiên hoài nghi là Kim bệnh; như Kim cường mạnh, thì tương ứng hoài nghi là sẽ khắc với Mộc có bệnh; như Kim tinh lâm lập, thì tương ứng hoài nghi là Thủy bệnh. Hiện đem tinh diệu trong Đẩu số với Ngũ hành Âm Dương, cùng triệu chứng chủ yếu từng cái từng một liệt kê như sau, để tiện dể tham khảo.

Tử Vi âm Thổ, chủ tì vị, tiêu hóa khí quan bệnh. Thiên Cơ âm Mộc, chủ gan mật, nội tiết tố bệnh. Thái Dương dương Hỏa, chủ tâm, mục, tuần hoàn cùng hệ thống thần kinh bệnh. Vũ Khúc âm Kim, chủ phế, khí quản, hệ thống hô hấp bệnh. Thiên Đồng dương Thủy, chủ bàng quang, hệ thống bài tiết bệnh. Liêm Trinh âm Hỏa, chủ tâm hỏa, phụ khoa, hệ thống tuần hoàn bệnh. Thiên Phủ dương Thổ, chủ vị bệnh, khẩu khang bệnh. Thái Âm âm Thủy, chủ âm hư, thận bệnh, hệ thống sinh thực bệnh. Tham Lang dương Mộc, chủ gan mật, hệ thống nội tiết tố bệnh. Cự Môn âm Thổ, chủ tì bệnh. Thiên Tướng dương Thủy, chủ mật bệnh, hoặc chủ hệ thống bài tiết bệnh. Thiên Lương dương Thổ, chủ vị cùng nhũ bệnh. Thất Sát âm Kim, chủ hệ thống hô hấp bệnh. Phá Quân âm Thủy, chủ âm suy cùng hệ thống sinh thực bệnh. Tả Phụ dương Thổ, chủ thống phong. Hữu Bật âm Thủy, chủ thận suy nhược. Văn Xương dương Kim, chủ đại tràng bệnh, cùng tam tiêu bệnh. Văn Khúc âm Thủy, chủ ban chí, chủ sinh thực khí quan bệnh. Thiên Khôi dương Hỏa, chủ dương minh bệnh. Thiên Việt âm Hỏa, chủ đàm bệnh. Lộc Tồn âm Thổ, chủ tì vị bệnh. Thiên Mã dương Hỏa, chủ truyền nhiễm (lưu hành) ôn dịch, huyết bất dưỡng cân, thấp hỏa lưu cùng chờ bệnh. Kình Dương dương Kim, chủ đại tràng bệnh, trùng thương, ngoại thương. Đà La âm Kim, chủ phế bệnh, ngoại thương. Hỏa Tinh dương Hỏa, chủ thấp hỏa sang độc. Linh Tinh âm Hỏa, chủ hư hỏa thượng thăng. Địa Không âm Hỏa, chủ huyết hư, huyết áp thấp. Địa Kiếp dương Hỏa, chủ vị thống (dạ dày bị đau nhức). Hóa Lộc âm Thổ, chủ tì vị bệnh. Hóa Quyền dương Mộc, chủ gan mật (đảm) bệnh, hệ thống nội tiết tố bệnh. Hóa Khoa dương Thủy, chủ thận suy. Hóa Kị dương Thủy, chủ hệ thống sinh thực bệnh, lại chủ tích tụ khối u, khí phân bất hành bệnh. Thiên Thương dương Thủy, chủ di tinh, lao sái. Thiên Sứ âm Thủy, chủ tim mạch (chinh xung), phụ khoa bệnh. Thiên Hình dương Hỏa, chủ tâm phế bệnh, lại chủ bệnh dịch, ngoại thương. Thiên Diêu âm Thủy, chủ âm hư, bàng quang bệnh, hệ thống sinh thực bệnh. Thiên Khốc dương Kim, chủ lao sái, ho gà (bách nhật khái). Thiên Hư âm Thổ, chủ suy tổn, phụ nữ âm hư. Hồng Loan âm Thủy, chủ thận hàn thận suy, phụ nữ ám (ngầm) bệnh. Thiên Hỉ dương Thủy, chủ thận bệnh, tử cung bệnh. Tam Thai dương Thổ, nguyên nhân chính là do tiêu hóa không tốt bị rối loạn mà phát sinh mụn trứng cá. Bát Tọa âm Thổ, nguyên nhân chính là do dư thừa quá nhiều chất dinh dưỡng nên bị tích tụ. Long Trì dương Thủy, chủ nhĩ bệnh, tai điếc (nhĩ lung), tai ù (nhĩ minh). Phượng Các dương Thổ, chủ tước ban, thừa mỡ (phương lựu). Thiên Tài âm Mộc, chủ nội tiết tố bệnh. Thiên Thọ dương Thổ, chủ tiêu hóa khí quan bệnh. Thiên Quan dương Thổ, bì phu thấp bệnh (bệnh ngoài da), tiêu hóa không tốt bị rối loạn. Thiên Phúc dương Thổ, chủ tì vị bệnh. Ân Quang dương Hỏa, chủ dương minh bệnh, hư hỏa. Thiên Quý dương Thổ, chủ tì vị bệnh, tiêu hóa không tốt bị rối loạn. Thai Phụ dương Thổ, chủ tì vị bệnh. Phong Cáo âm Thổ, chủ thực đạo (thực quản) bệnh, cũng chủ đả cách (trật gân gãy xương). Cô Thần dương Hỏa, chủ nhiệt bệnh (sốt cao sốt đột ngột), huyết áp cao. Quả Tú âm hỏa, chủ phong chứng.

Do từ Đẩu số thôi đoạn luận đoán tật ách, không thể chuyên nhìn Tật ách cung trên Tinh bàn, cần phải đem từng cái đại hạn có Tật ách cung tiến hành quan sát, sau đó mới có thể thôi đoạn luận đoán xác định trọn đời người với tật bệnh chủ yếu. Có khi còn cần phải tái tra lưu niên tại Tật ách cung, sau đó mới có thể xem xét đến sự phát triển của bệnh tình. Đây là kĩ xảo trọng yếu để thôi đoạn luận đoán tật bệnh, độc giả cần phải gia tăng chú ý.

1. Tử Vi.

Tử Vi thủ Tật ách cung, thông thường cũng chủ tì vị bệnh. Thường thấy tình hình, là phúc tả (đau bụng tiêu chảy), ẩu thổ (nôn mửa), khí thống (khí đau nhức), khí trướng (sình hơi). Tì vị có bệnh, có khi cũng biểu hiện là tì thổ bất vận hóa (không vận hành hóa giải) mà hấp thu không tốt bị rối loạn (bất lương), hoặc vị nạp bất giai (không tốt) mà trí vị hàn (lạnh bao tử). Kiến nhiều tinh diệu chúc Thổ, như Thiên Phủ, Tả Phụ, Lộc Tồn, Hóa Lộc, Tam Thai, Bát Tọa, Ân Quang, Thiên Quý, Thiên Quan, Thiên Phúc, Thai Phụ, Phong Cáo, thì chủ có thận bệnh, hoặc chủ hệ thống sinh thực bệnh. Cũng chủ hoạn sắc lao. Cùng Hỏa Tinh Linh Tinh đồng độ hội chiếu, chủ thấp hỏa, thấp chẩn (bệnh mẩn ngứa), bì phu bệnh (bệnh ngoài da), vị nhiệt (nóng bao tử), tiêu hóa bất lương (không tốt bị rối loạn). Cùng Không Kiếp đồng độ hội chiếu, chủ nhãn mục hôn hoa (mờ mắt hoa mắt), thanh quang nhãn (bệnh tăng nhãn áp, bệnh cườm nước), vị thống vị hàn (đau bao tử lạnh bao tử), vị thần kinh thống (đau thần kinh dạ dày).

Tử Vi Thiên Phủ đồng độ hoặc hội chiếu, cũng chủ vị bệnh.

Tử Vi Phá Quân, chủ phụ nữ ám bệnh (bệnh ngầm). Hội Kình Dương, chủ thủ thuật hoặc phá tướng (xanh xao vàng vọt). Cũng chủ khẩu tật (nói lắp nói ngọng), thần kinh khẩn trương căng thẳng. Kiến tinh diệu nặng chúc Hỏa, đề phòng hệ thống thần kinh  có tật hoạn. Tái gia tăng thêm tứ sát tịnh chiếu, hoặc là thần kinh quá nhạy cảm đa nghi, tâm thận bất giao, huyết khí bất hòa. Nếu Sát Kị Hình diệu trùng trùng, thì chủ thần kinh phân liệt.

Tử Vi Tham Lang, chủ hảo sắc. Hội chiếu Thiên Diêu, Hàm Trì đẳng, có thủ dâm, di tinh, sắc lao chờ bệnh. Nếu hội Kình Dương, nam chủ bao bì quá trường (bao quy đầu quá dài); nữ chủ ngoại âm bì trường (da âm hộ dài), hoặc phụ nữ có ám bệnh (bệnh ngầm). Hội Hồng Loan, Thiên Hỉ các sao này, kinh kì bất chuẩn (kinh nguyệt không đều), xích bạch đái (đỏ mang theo trắng), tử cung ám bệnh.

Tử Vi Thất Sát, chủ đại tràng kiền kết hoặc hư tả. Khí hư âm suy, khí thống (khí đau). Kiến Sát diệu, thì chủ ngoại thương. Nếu hội Liêm Trinh Hóa Kị, đề phòng thương tổn bất ngờ ngoại ý.

Tử Vi Thiên Tướng, chủ hoạn bì phu quá mẫn (da quá nhạy cảm), hoặc giả có đảm thạch (sỏi mật), thận thạch (sỏi thận), bàng quang kết thạch. Gia tăng thêm sát thì là manh tràng viêm (viêm ruột thừa), gia tăng thêm Hỏa Linh, hấp thu chất dinh dưỡng không tốt.

Phàm Tử Vi nhập vào Tật ách cung, kiến Sát diệu hội chiếu, lại kiến Thiên Hình, nguyên nhân chủ yếu là bệnh động thủ thuật. Tử Vi hội Đào hoa chư diệu, tái hội Liêm Trinh Hóa Kị, chủ giới tính bệnh (bệnh lây qua đường sinh dục). Đặc biệt Tử Vi Phá Quân đồng cư Sửu Mùi, hội Liêm Trinh Tham Lang các sao này, hoạn giới tính bệnh với khả năng càng thêm lớn. Người có kết cấu Tật ách cung như thế này, thích nghi với trêu hoa ghẹo nguyệt (triêm hoa nhạ thảo).

2. Thiên Cơ.

Thiên Cơ thủ Tật ách cung, thông thường chủ hoạn gan bệnh, mật (đảm) bệnh. Hoặc chủ là người với trẻ sơ sinh (anh nhân) thì nhiều tai bệnh, dể hoạn kinh phong. Phong chúc Mộc, cố Thiên Cơ cũng chủ kinh phong. Gan mật có bệnh, biểu hiện ra ngoài là can khí (dể nổi cáu) vị thống (đau dạ dày); gan vượng tì hư đến nỗi chức năng hấp thu chất dinh dưỡng không tốt (khiếm giai); hoặc chủ gan dương thượng kháng, xuất hiện đầu váng mắt hoa, hiện tượng mờ mắt (nhãn phong), Nữ mệnh thì chủ kinh nguyệt khô ít, đây là cớ sự âm phân suy tổn.

Nữ mệnh Thiên Cơ thủ Tật ách cung, lại kiến thêm Thái Âm, Hồng Loan Thiên Hỉ, Hàm Trì, Thiên Diêu đồng độ, chủ kinh nguyệt không đều bất chuẩn, kinh thống (đau bụng kinh), hoặc tử cung có ám bệnh như tử cung bất chính các loại. Thiên Cơ có Kình Dương, Thiên Hình, Đại Hao đồng độ, chủ cần phải động thủ thuật. Thiên Cơ nếu cùng với tinh diệu chúc thủy hội hợp chúng giả, như Thái Âm, Thiên Đồng, Văn Khúc, Hữu Bật, Hóa Kị, Thiên Diêu, Hồng Loan, Thiên Hỉ, vị chi “Mẫu từ diệt tử”, Mộc chịu Thủy sinh thái quá, ngược lại chủ Mộc bệnh, có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố không cân đối, hoặc có nhiệt độc, thấp hỏa, gân cốt chi tật. Với bệnh lí như trên, đều là do âm hư dẫn đến.

Thiên Cơ Cự Môn đồng độ, là gan mộc khắc tì thổ có tật hoạn, biểu hiện là nóng giận nổi cáu ức bị đau nhức (can khí úc thống), hoặc tá tràng dạ dày nhiều khí. Kiến Sát diệu, Thiên Hư, Âm Sát, thì chủ hoạn âm thư. Nếu Sát, Kị, Hình, Háo tịnh chiếu hoặc đồng độ, thì có khả năng bệnh hoạn về ung thư dạ dày (vị nham).

Thiên Cơ Thiên Lương đồng độ, cũng là Mộc khắc tì Thổ, chủ vị (dạ dày) nạp bất hòa, tiêu hóa không tốt bị rối loạn. Kiến Dương Đà, thì thấp hỏa thương cân, tái kiến Thiên Hình, thì chủ manh tràng viêm. Nếu kiến Hỏa Tinh, Linh Tinh, Hóa Kị, Thiên Hình tịnh chiếu, tái cùng Âm Sát, Kiếp Sát hội hợp hoặc đồng độ, thì có nhũ nham (ung thư vú), có khả năng ung thư dạ dày (vị nham).

Thiên Cơ và Sát diệu hội hợp, Phi Liêm đồng độ, can trùng (nhiễm siêu vi gan). Thiên Cơ và các tinh diệu thuộc chúc Hỏa, như Thiên Khôi, Thiên Việt, Địa Không, Địa Kiếp, Cô Thần, Quả Tú hội hợp, chủ nhãn viêm.

3. Thái Dương.

Thái Dương thủ Tật ách cung, thông thường cùng chủ huyết áp tâm tạng (tim mạch huyết áp) có bệnh, như huyết áp cao, đường trong huyết cao, hoặc huyết quản tắc nghẽn. Cũng có các hiện tượng đầu thống (nhức đầu), đầu vựng (choáng váng), nhãn hoa (hoa mắt). Thái Dương tại Ngọ cung thủ Tật ách cung, hoặc lạc hãm ngộ Dương Đà, chủ hoạn mục tật, hoặc nhãn tình (con ngươi) thường lộ hồng cân (gân máu đỏ). Lại phùng thêm Hóa Kị, tắc nhãn mục thương tổn. Thái Dương thủ Mệnh cung hoặc Tật ách cung, thông thường cùng chủ hoạn cận thị, tán quang. Cũng chủ dể trúng gió. Thái Dương cũng chủ gan dương thượng kháng, đại tràng táo kết nhất thiết chờ dương minh (phát ra) tật hoạn. Cũng chủ tiện huyết (tiểu ra máu), trĩ lậu đẳng. Thái Dương thủ Tật ách cung, và có các tinh diệu chúc Mộc hội hợp, ngược lại chủ hệ thống nội tiết tố có bệnh.

Thái Dương Thái Âm đồng cung, chủ tâm thận bất giao, âm dương bất hòa, chủ dể có tật hoạn ở hệ thống thần kinh, người bị nhẹ là mất ngũ (thất miên), kiến Sát Kị tinh diệu hội hợp, đề phòng hiếp thống, tâm tạng bệnh. Tái kiến Thiên Hình, Thiên Thương, Không Kiếp, thì dể gặp bị uốn ván phong đòn gánh (phá thương phong).

Thái Dương Cự Môn đồng cung, chủ huyết áp bệnh, nhưng Đà La đồng độ, thì chủ bán thân bất toại. Cũng chủ hoạn thiên đầu thống (đau nữa đầu), đầu phong.

Thái Dương Thiên Lương đồng cung, là tinh diệu thuộc Hỏa hội hợp, cũng chủ hệ thống nội tiết tố (nội phân bí) cùng tuần hoàn khí quản tật bệnh. Kiến Hỏa Linh, “Mẫu từ diệt tử”, Thiên Lương ngược lại nguyên nhân chính là chịu sinh thái quá mà trí bệnh, tái kiến Hình Kị, chủ hoạn nhũ nham, vị nham. Nội phân bí tật hoạn, thì là các loại như tuyến giáp tiết ra quá nhiều hóc môn (tắc vi giáp trạng tuyến phân bí kháng tiến chi loại). Cũng chủ dể sinh mẫn ngứa (thấp chẩn), phong ban chờ tật. Độc kiến Thiên Hình, cũng chủ hấp độc (hít thuốc phiện).

4. Vũ Khúc.

Vũ Khúc thủ Tật ách cung, thông thường cũng phong phế bộ cùng hô hấp khí quản tật bệnh. Nếu kiến Thiên Mã cùng Hỏa Linh, là các tinh diệu chúc Hỏa, thương khắc Vũ Khúc âm Kim, khái thấu (ho khan), thổ huyết. Là hiện tượng (phế kết hạch). Lại kiến thêm Thiên Hình, Hóa Kị, thì chủ có nguy cơ ung thư phổi (phế nham). Vũ Khúc cũng chủ tị nục (chảy máu cam), thanh ách (giọng nói ồn ồn). Hoặc là khí quản viêm, khí quản viêm chờ tật hoạn. Do từ Vũ Khúc cũng chủ tiểu tràng thống chứng bệnh, có thể biểu hiện là đại tiện táo kết (bón), hoặc dương minh hầu thống (phát ra chứng đau cổ họng).

Vũ Khúc và Văn Khúc đồng độ, kiến Hỏa, Linh, chủ bạch hầu, nga hầu (bướu cổ hay là dài cổ???). Nhưng Vũ Khúc thủ Tật ách cung, kiến Hỏa, Linh, Dương, Đà, Không, Kiếp, Thiên Hình, thì trọn đời có nhiều tai bệnh, mà lại chủ khai đao thủ thuật. Vũ Khúc Thiên Phủ đồng độ, thông thường tình hình có bệnh tật nhẹ (hạ tai bệnh khinh). Nhưng Vũ Khúc Hóa Kị, tái kiến Sát diệu, thì có vị (dạ dày) bệnh; Vũ Khúc Hóa Kị, đề phòng vị nham (ung thư dạ dày), hoặc phế nham (ung thư phổi).

Vũ Khúc Tham Lang đồng độ, hoặc hội hợp chiếu, chủ thủ cước dịch thương (tay chân dể bị thương). Nếu Sát, Kị, Hình diệu hội chiếu, Vũ Khúc lại càng hóa thành Kị tinh, thì chủ dể hoạn can nham (ung thư gan), can ngạnh hóa (xơ gan).

Vũ Khúc Thiên Tướng đồng cung, có Phá Quân củng chiếu, chủ dể phá tương (hốc hác xanh xao vàng vọt), hoặc trên mặt có ban sang (bớt đỏ). Phá Quân Hóa Lộc củng chiếu, chủ chỉnh dung (phẩu thuật thẩm mỹ). Nếu kiến Sát Hình chư diệu nặng, thì có ám bệnh, hoặc chủ chịu bị tổn hại, cần phải cấy ghép da (tu động thực bì), trọng thực đẳng thủ thuật (nặng thì chờ phẩu thuật).

Vũ Khúc Thất Sát, thông thường cũng chủ tổn thương, nếu hội Đà La thì thủ túc tương tàn; kiến Không Kiếp, kim chụi bị Hỏa khắc, thì có hệ thống hô hấp mẫn cảm (dị ứng) chư tật.

Vũ Khúc Phá Quân, thông thường tình hình chủ nha thống bạt nha (nhổ răng), bổ nha (trồng răng), đơn giản chờ nha chu. Nếu Vũ Khúc Hóa Kị, lại kiến thêm chư Sát, thì là chứng bướu ung thư (tắc vi lựu thũng nham chứng chi tai).

5. Thiên Đồng.

Thiên Đồng nhập vào Tật ách cung, thông thường tình hình là chủ tai nan ít. Tại phương diện tật bệnh, thì biểu hiện là thận tạng (quả thận), bàng quang, niệu đạo, thâu tinh quản (ống dẫn tinh) hoặc thâu noãn quản (vòi trứng) có tật bệnh. Thiên Đồng kiến sát diệu, thì chủ tử cung bệnh, tiền liệt tuyến bệnh. Hoặc chủ lâm bệnh (bệnh lậu), sán khí (sưng dái), trĩ sang. Thiên Đồng kiến Thiên Hư, Phượng Các, Thiên Nguyệt, thì chủ hàn nhiệt (sốt rét) phong tà, hoặc kiến phúc thống thủy tả (đau bụng tiêu chảy).

Thiên Đồng Cự Môn đồng độ, hoặc hội chiếu kiến Sát, chủ cốt chất tăng sinh (gai cột sống), cốt lạt, cốt mô thối hóa (loãng xương) chờ chứng, đến nỗi ảnh hưởng đến thủ túc thần kinh (hệ thần kinh vận động tay chân), mà sinh ma tý (tê liệt), đông thống (đau nhức dữ dội hay là thấp khớp). Sát kị đa hội, dể vì cốt bệnh hoặc tiểu nhân ma tý, cốt lao chờ bị tàn tật, có thể trí than hoán (bệnh bại liệt). Thiên Đồng Thái Âm đồng độ, thì chủ hung cách trướng (xưng ngực) sầu muộn, thủy thũng (phù thũng), cổ trướng, cước khí (xưng phù chân), duy sinh tố ất khuyết phạp (thiếu vitamin), cùng tứ chi vô lực, thân thể đãi quyện (bãi hoãi) chờ thấp khí tật hoạn. Nếu Sát Kị đa hội, cũng có thể chủ do vì than hoán ma mộc (bại liệt tê liệt). Cũng chủ nhãn mục tật. Cũng chủ thần kinh suy nhược.

Thiên Đồng Thiên Lương đồng độ, chủ can vị khí thống (xưng gan đau nhức dạ dày đầy hơi đau nhức hoặc là khổ tâm). Nếu kiến Sát diệu, thì chủ tâm khí thống (tim mạch hay nghẽn mạch máu), tâm cơ xuyên tắc hoặc huyết quản tật hoạn. Lạc hãm lại kiến thêm Sát Kị Hình Hao, Nữ mệnh thận bệnh hoặc phụ khoa triền miên; nam tử cũng chủ thận bệnh, hoặc năng lực sinh thực bất túc.

6. Liêm Trinh.

Liêm Trinh tại Tật ách cung, đa chủ hư hỏa thượng thăng (bốc hỏa) hoặc tâm hỏa cấp táo (tức giận trong lòng), còn đây là với Liêm Trinh là âm Hỏa chi cố. Liêm Trinh tại Đẩu số lại là “Huyết tinh”, cố chủ tiện huyết, lạc huyết (thổ huyết), tâm huyết, suy tổn, tâm thận bất giao mà trí huyết phân suy thiếu thất miên, bần huyết (thiếu máu) đẳng tật. Nữ mệnh cũng chủ kinh huyết bất túc, kinh kì bất chuẩn. Hóa Kị giả, kiến Sát diệu hình chủ huyết nham (ung thư máu), hoặc tiên thiên tính bần huyết (thiếu máu bẩm sinh). Liêm Trinh là thứ đào hoa, thủ Tật ách cung, cố hựu chủ thủ dâm, ý dâm, di tinh, lâm bệnh (bệnh lậu), mai độc (giang mai), cùng chư bàn tính bệnh. Liêm Trinh thủ Tật ách cung, cũng chủ là người dể bị hoạn bệnh lưu hành tính (bệnh truyền nhiễm, bệnh thông thường) cảm mạo. Kiến Thiên Nguyệt, thì cảm mạo triền miên, đến nỗi tị quá mẫn (mũi quá nhạy cảm bị dị ứng), khí quản quá mẫn. Nếu Liêm Trinh Hóa Kị, kiến Sát diệu, Không Kiếp, thì có huyết quang chi tai, kiến Thiên Hình các sao này lại càng thêm chích xác; nếu không có Thiên Hình, cũng chủ có nùng huyết (máu độc hoặc nhiễm trùng máu) chi bệnh, người bị nhẹ thì dể sinh ám sang.

Liêm Trinh Tham Lang đồng độ, Nam mệnh chủ mộng tinh di tinh, Nữ mệnh chủ kinh thống, hoặc tử cung tật hoạn. Kiến Sát Kị Hình Háo cùng Không Kiếp, thì khả năng sinh thực khí quan tể nham bệnh. Sát Kị nhẹ, Nữ mệnh thì chủ tử cung khuynh tà (lệch tử cung), hoặc phụ nữ ám bệnh. Độc kiến Hỏa Tinh, Nam nữ đều chủ yêu thống (đau lưng nhức lưng), can khí thống (xưng gan đau nhức).

Liêm Trinh Thiên Tướng đồng độ, chủ đường niệu bệnh, hoặc bàng quang, thận tạng kết thạch. Nếu kiến Đào hoa chư diệu, như Hồng Loan, Thiên Hỉ, Hàm Trì, Thiên Diêu đẳng, thì có lâm bệnh (bệnh lậu), bạch trọc chờ giới tính bệnh. Nam tử cũng chủ di tinh, nữ tử thì có âm hư chư bệnh.

Liêm Trinh Thất Sát đồng độ, chủ là người còn ấu niên đa bệnh, có phế lao, khái thấu (ho khan), khái huyết (ho ra máu) chờ tật. Nếu hội Kình Dương, thì chủ tiện huyết, kiến Hóa Kị, Thiên Hình, Sát nặng, hoặc tràng nham, hoặc thụ thương bất ngờ ngoại ý mà có huyết tai.

Liêm Trinh Phá Quân đồng độ, cũng chủ có thận thạch, bàng quang kết thạch chờ chứng. Nếu ngộ Hóa Kị cùng kiến Sát, thì có khả năng cần phải động thủ thuật, hoặc chủ trên mặt có nhiều ban ngân.

7. Thiên Phủ.

Thiên Phủ thủ Tật ách cung, thông thường chủ vị bệnh, cũng có cước khí phù thũng, thấp khí ma tý (thấp khớp tê liệt), cùng với cổ trướng đẳng tật. Nếu hội chiếu Hoa Cái, Thiên Tài, thì là Thổ bị Mộc làm tổn thương, chủ có phản vị (dạ dày bị lộn ngược), chinh xung (loạn nhịp tim) đẳng bệnh. Do từ vị thống, nếu kiến tinh diệu chúc Hỏa, chủ vị nhiệt, cũng chủ khẩu xú nha cam, thiệt sang đẳng chứng. Nếu kiến tinh diệu chúc Thủy, thì chủ vị hàn, vị hạ thùy (sa dạ dày).

Thiên Phủ và Liêm Trinh hội chiếu, chủ thấp hỏa.

Thiên Phủ và Thiên Tướng, Hữu Bật hội chiếu, chủ vị hàn, vị thống.

Thiên Phủ và Thất Sát, Thiên Hình hội chiếu, thì chủ có thương tổn.

8. Thái Âm.

Thái Âm thủ Tật ách cung, thông thường cũng đều chủ âm hư suy tổn. Biểu hiện là tả lị, chân phù thũng, âm lũ, hoặc tì vị cùng tiểu tràng thấp nhiệt. Kiến Đào hoa chư diệu, như Hồng Loan, Thiên Hỉ, Hàm Trì, Đại Hao, Âm Sát, Thiên Hư, nam tử chủ thận hư tinh lãnh. Nữ Tử chủ lãnh cảm. Tương kiến Sát diệu, Hình Kị, thì âm phân cực suy, có thể là do khí huyết bất hòa mà phát sinh ra các chư bàn ác dược, như đường niệu, thủy thũng, ác tật, cổ trướng cùng với than hoán (bại liệt).

Thái Âm hội Thiên Đồng, chủ nhãn bệnh, như phi văn các loại. Cũng chủ nhâm hà có ban điểm các tật hoạn, lại hội thêm Văn Khúc Hóa Kị, thì chủ ma chẩn.

Thái Âm hội Thiên Cơ, cũng phòng phụ nữ ám bệnh. Nếu Thái Âm Hóa Kỵ, thì ngược lại chủ can vượng trí thành cố tật. Nếu Thiên Cơ Hóa Kị, lại kiến thêm Sát diệu cùng Thiên Hư, Âm Sát, nam chủ dương nuy (liệt dương), nữ thì âm nuy (liệt âm). Thông thường tình huống sau đây, cũng chủ thần kinh quá mẫn cảm đa nghi.

9. Tham Lang.

Tham Lang tại Tật ách cung, thông thường cũng chủ có gan đảm bệnh. Chủ can vượng, tì hư, đảm tiết ra chất dịch không điều hòa không cân bằng. Ấu niên thì chủ gan phong trừu súc (co rút). Tham Lang và Kình Dương, Đà La, Hỏa Tinh, chủ có trĩ sang. Nếu lại hội thêm Liêm Trinh, thì chủ gan khí thống, hoặc đầu vựng (choáng váng đầu), đầu phong, bần huyết đẳng chứng.

Tham Lang và Tử Vi đồng độ, kiến Sát diệu, chủ đa dục. Tham Lang Hóa Kị, thì chủ thủ dâm, cũng chủ âm suy tổn, hư dương thượng kháng. Trung vãn niên thì chủ dương nuy (liệt dương).

Tham Lang độc tọa tại Dần, Thân cung thì, tất cùng Liêm Trinh xung đối, chủ âm hư, yêu thống. Kiến sát kị hình diệu, cùng Thiên Hư, thì chủ shuy tổn, thận bệnh, cơ năng sinh thực bệnh.

Liêm Trinh và Tham Lang đồng độ tại Tị, Hợi cung, thì chủ mộng di, tính dục kháng tiến (vượt quá mức bình thường). Nữ mệnh lại càng thêm chủ kinh thống, yêu thống, tử cung bất chính, xích bạch đái (đỏ mang theo trắng), cùng phụ nữ ám bệnh.

10. Cự Môn.

Cự Môn thủ Tật ách cung, chủ tì vị bệnh cùng tiêu hóa có khả năng đột ngột bệnh. Nhưng do với Thổ năng sinh Kim, nếu tì Thổ hư nhược, thì Kim cũng thiếu sinh trợ, cũng có khả năng liên quan ảnh hưởng đến hô hấp khí quản tật bệnh. Cự Môn tại Tật ách cung, kiến Lộc Tồn hoặc Hóa Lộc, thì chủ bạo ẩm bạo thực (rượu chè quá độ) mà sinh vị bệnh. Nếu kiến Kình Dương, Đà La, Hóa Kị, Thiên Hình, thì chủ có khả năng sinh vị nham, thực đạo nham. Do từ vị bệnh, hoặc cơ năng tiêu hóa không tốt, cũng chủ là người tiêu sấu (gầy ốm), âm tổn. Lại kiến thêm Thiên Hư, Đại Hao, thì làm âm thư hoặc phế bệnh, nếu tái Sát diệu Hình Kị tịnh kiến thì làm phế nham.

Cự Môn và Thiên Cơ đồng độ, chủ gan vị bất hòa, biểu trưng là ai khí (ợ chua), ai toan (buồn nôn), phản vị (lộn ngược dạ dày). Hoặc tâm khí úc kết (tâm tình ứ đọng), hung cách muộn tích (tức ngực).

Cự Môn và Thái Dương đồng độ, thì làm cao huyết áp.

Cự Môn và Thiên Đồng đồng độ, thì làm tọa cốt thần kinh thống các loại cốt bệnh; hoặc làm thấp sang, tiển sang, hãn tiển (đổ mồ hôi). Nếu Sát Kị Hình Hao tịnh hội, mà lại là Thiên Hình, Kình Dương và Thiên Lương đồng độ tại Mão Dậu cung, thì làm thực đạo nham, hoặc cốt nham.

11. Thiên Tướng.

Thiên Tướng tại Tật ách cung, chủ bàng quang, niệu đạo tật bệnh, có khi cũng chủ đảm bệnh. Cũng chủ do bởi thận thủy thất điều (thận nước mất cân bằng) dẫn khởi đến các tật hoạn, như đường niệu, thận thạch, bàng quang kết thạch đẳng. Do từ thấp độc, cũng dẫn khởi đến bì phu bệnh, như bì phu quá mẫn cảm, thấp chẩn (mẫn ngứa), thấp tiển chi loại. Lại hội thêm Hồng Loan, Thiên Hỉ, Hàm Trì, Thiên Diêu, thì làm bạch trọc (mào gà???), lâm bệnh, mai độc. Kiến Sát diệu, thì là khó điều trị các giới tính bệnh. Có Kình Dương, Đà La, Thiên Hình hội chiếu, chủ phong thấp cốt thống, tâm tạng suy nhược, cùng thủ túc than hoán (tê tay chân), ma mộc bất nhân (tê liệt mất cảm giác). Thiên Tướng có Hỏa Tinh, Linh Tinh, Thiên Nguyệt hội chiếu, thì chủ cảm mạo, ngược tật (sốt rét). Cũng chủ bì phu thấp độc. Thiên Tướng tọa Tật ách cung, đối cung với Tử Vi Phá Quân củng chiếu, mà Phá Quân không có Hóa Lộc, cũng không được Lộc Tồn đồng độ, thì chủ là người tiên thiên bất túc (không đầy đủ bẩm sinh). Nếu trung vãn vận kiến tinh hệ này. Thì chủ là người hậu thiên (ngày sau) suy tổn.

12. Thiên Lương.

Thiên Lương thủ Tật ách cung, nhiều khả năng làm cho tật bệnh chuyển nguy thành an. Nhưng tổng cộng có Sát hội chiếu, thì tất nhiên thấy trước được triệu chứng nặng sau đó chữa khỏi bệnh (tiên kiến trọng chứng nhiên hậu đắc dũ), mới thấy được năng lực tiêu tai giải nạn của Thiên Lương. Thiên Lương chủ tràng vị bệnh, tiêu hóa bất lương. Tại Dần, Thân lưỡng cung, thì chủ vị trùng hướng kinh thống. Kình Dương, Đà La, Thiên Hình đồng độ hoặc hội chiếu, thì chủ thủ cước ngoại thương, hoặc gân cốt thụ thương. Cũng chủ hung yêu có thương tích. Cũng chủ manh tràng viêm (viêm ruột thừa), hoặc tràng viêm cấp tính. Hỏa Tinh, Linh Tinh đồng độ chủ sang lựu thũng độc. Cũng chủ nhũ nham, vị nham. Kiến Hóa Kị, Thiên Hình các sao này càng thêm chích xác. Thiên Lương và Địa Kiếp, Địa Không, Đại Hao đồng độ hoặc hội chiếu, thì chủ phong thấp tý thống. Cùng với Thiên Nguyệt, Âm Sát đồng độ, thì dể hoạn thì dịch (bệnh dịch), lưu hành tính cảm mạo, tính chất hư suy chi vựng huyễn đẳng. Thái Dương Thiên Lương đồng độ, kiến Sát Hao, cũng chủ nội phân bí thất điều.

13. Thất Sát.

Thất Sát lâm Tật ách cung, chủ là người còn ấu niên đã có nhiều tai bệnh, mà lại dể bạo nộ (nổi điên), thương trí gan phế. Có Liêm Trinh đồng độ, có nhiều xoay chuyển, điệt thương (ngã bị thương tích), chàng thương (đụng bị thương tích). Sát diệu cùng Hóa Kị hội chiếu, thì làm lựu thũng chi tai, hoặc là huyết tật. Liêm Trinh đồng độ, cũng chủ phế qua, khái huyết (ho ra máu). Sắc lại kiến thêm Hồng Loan, Thiên Hỉ, thì làm hen suyễn. Có Tử Vi hoặc Thiên Phủ củng chiếu, chủ tràng vị bất hòa, vị nạp không tốt. Tử Phủ đồng thời củng hội, lại kiến Kình Dương, cũng chủ lựu thũng chi tai. Nhẹ thì là viêm ruột thừa (manh tràng viêm), tràng vị viêm. Kiến Thiên Mã, Thiên Hình, Thiên Khôi, Thiên Việt, mới vừa xui xẻo tiện huyết, lạc huyết.

Vũ Khúc Thất Sát đồng độ, chủ thụ thương, hội Đà La thì phòng thủ túc thụ thương, sát nặng thì có thể đưa đến tàn tật. Thất Sát Hỏa Tinh đồng độ, chủ mục tật, là đưa đến âm hư. Thất Sát Long Trì đồng độ, chủ nhĩ lung (điếc tai), là Kim bất kiều Thủy, đưa đến thận dương thụ tổn thương.

14. Phá Quân.

Phá Quân thủ Tật ách cung, chủ là người còn ấu niên đã có nhiều nùng huyết chi tai. Kiến Thiên Hư, Đại Hao, Âm Sát, chủ là người bất túc nguyệt sinh, cần phải được chăm sóc đặc biệt chu đáo. Phá Quân và Kình Dương đồng độ, chủ khai đao hoặc thủ thuật. Phá Quân là âm Thủy, chủ là người có cơ năng sinh thực tật hoạn, như di tinh, dương nuy, nữ tử kinh thống, xích bạch đái. Tử Vi Phá Quân, chủ phúc tả (tiêu chảy). Vũ Khúc đồng độ, chủ nha thống cũng nữ khẩu nha chu bệnh, cố chủ nha khoa thủ thuật cùng bạt nha. Cũng chủ nhật tật, cùng với nam suy tổn chư bàn tật hoạn. Vũ Khúc đồng độ mà Hóa Kị, chủ nham chứng, cũng phát sinh đơn giản với sinh thực khí quản.

(Trung Châu Phái – Tử Vi Đẩu Số Sơ Cấp Giảng Nghĩa)