Lý số tử vi có 3 phương thức chính. Tam nhị hợp và xung chiếu. Tam hợp gồm có chính và chiếu như Mệnh an ở Ngọ thì Ngọ là chính Dần và Tuất là chiếu. Cái gì ở trong 3 cung Dần Ngọ Tuất là sử hữu do liên minh tam hợp gom góp. Giáp chỉ là xóm giềng cư xử tốt thì giúp đỡ nhau, bằng như mich lòng thì tự lực cánh sinh. Giáp mà có ảnh hưởng mạnh là khi Mệnh đứng được thuận lý.

Giáp là một bộ đôi sao đứng ở bên sát vách một cung nào. Như câu đã nói: chính không bằng chiếu, chiếu không bằng giáp, hẳn giáp đã có một ích lợi nên mới được để cao tột phẩm như thế. Vậy thử phân tích các trường hợp của Giáp để xem cái giá trị đến mức độ nào.

Trên hết là các bộ chính tinh. Tử vi Thiên Phủ là một bộ đôi đứng đầu 2 chòm sao âm dương. Cách giáp Tử Phủ hẳn là lý tưởng! Thật thế, chỉ là lý tưởng, và là lý tưởng của cuộc bất ổn tang thương. Không bao giờ có cách giáp Tử Phủ ở các cung khác ngoài 2 cung Dần Thân, mà Mệnh ở Dần hay Thân giáp Tử Phử thì luôn luôn Mệnh viên ở giữa hoặc là Cơ Âm hay vô chính diệu tưởng không tốt đẹp gì. Còn các chính tính khác đều đứng thành một bộ ở thế chân vạc tam hợp để củng cố uy thế của phe phái như Sát Phá Tham, Phủ Tướng. Riêng Cơ Nguyệt Đồng Lương cũng chỉ có một trường hợp Thất Sát ở Dần Thân giáp Đồng Lương ở Sửu Mão hoặc Mùi Dậu là tượng ảnh thế Xuân Thu êm đẹp (Tử Phủ Vũ Tướng và Sát Phá Tham đề huề).

Phần đặc biệt lý lẽ chính không bằng chiếu, chiếu không bằng giáp, chỉ tính cách quang minh của bộ Nhật Nguyệt là cặp đèn rọi sáng suốt, là bộ óc tinh anh chính xác của dịch lý nói chung không riêng gì số học Tử vi.

Thái dương ở Ngọ là cảnh tượng tuyệt đich quan minh được Mệnh đóng ở đó phải nói là kiêu hùng. Một khi có Thái dương ở Ngọ Mệnh đóng ở Dần đương nhiên là vô chính diệu, hay Mệnh ở Tí phải là Thiên Lương. Bộ Nhật Nguyệt này (Nhật ở Ngọ Nguyệt ở Thân) chiếu soi tỏ Mệnh vô chính diệu ở Dần hay Thiên Lương ở Tí một cách thấu đáo rõ ràng lòng minh bạch không bờ bến của vô chính diệu và tâm hồn nhân hậu thiên phú của dương nhân hành diện trong hoàn cảnh. Phải chăng chính không bằng chiếu là ở đây.

Chiếu không bằng giáp cũng chỉ có 2 trường hợp là Thiên Phủ ở Mùi đắc Thái Dương ở Ngọ Thái âm ở Thân và Tham Vũ ở Sửu được Cự Nhật ở Dần, Đồng Âm ở Tí mau tỉnh ngộ không theo hùa Liêm Phá ở Dậu, làm điều bất chính, mới có câu: “ Tham vũ đồng hành Sửu cung vãn cảnh, biến di thần phục” được lòng người quí trọng do bộ Nhật Nguyệt giáp biên hiểu rõ đâu là đường quang lẽ phải mà đi.

Nói đến song giáp thường thường lưu ý đến các bộ trung tinh mà phải là những bộ trung tinh có tính cách quan trọng do năm tháng và giờ sinh quyết định, ý nghĩa gần như chính tinh được ngày sinh tạo thành. Ba bộ Long Phượng (năm) Tả Hữu (tháng) và Xương Khúc (giờ) có liên hệ mật thiết đến 4 mộ cung ( 2 dương xuất phát là Thìn Tuất, 2 âm tập trung là Sửu Mùi) bắt đầu đi từ Thìn Tuất để rồi gặp nhau ở Sửu Mùi, thì chỉ có Mệnh ở Sửu Mùi mới có giáp. Trường hợp ảnh hưởng là khi 2 sao đó cùng vừa tới sát nách Mệnh, còn như qua mặt Mệnh rồi mới đứng kể như là quá trớn bỏ qua Mệnh có ý nghĩa gần như không thực có. Nhưng dầu sao có vẫn hơn không.

Trong 3 cách giáp Long Phượng Tả Hữu Xương Khúc, duy cách giáp Long Phượng chỉ gỡ gạc phần nào cho Mệnh mà thôi vì Thái Tuế (Mệnh ở Mùi ) là tam hợp Thiếu Dương, Mệnh ở Sửu là tam hợp Thiếu âm).

Bộ Khôi Việt có tính cách đàn anh lãnh đạo nhưng phần chánh nghiêng về Phước Thiện nên được danh hiệu là Thiên Ất quí nhân (đã có bài nói riêng) như bộ Thiên Quan Thiên Phúc đều do hàng Can quyết định ngôi vị để ban phước lành. Giáp Khôi Việt chỉ có ở 2 cung Thìn Tuất mà phải là tuổi Bính Đinh Nhâm Quý.

Khốc Hư tính theo năm xuất phát từ Ngọ cung kẻ đi xuôi (Hư) người đi ngược (Khốc) được liệt danh là bại tinh nên thường ở đất nghịch. Khốc đắc ý ở các cung âm, còn Hư hoàn toàn thất ý trên cả vòng luân chuyển thường trực cặp kè Tuế Phá. Giáp Khốc Hư thì có 4 tuổi Sửu Mùi và Tỵ Hợi ở 2 cung Tí và Ngọ.

Thai Toạ và Quang Quí 2 bộ phụ tinh trong quĩ đạo Tả Hữu Xương Khúc chỉ đắc lực ở hoàn cảnh chính, chiếu đã thấy giảm thiểu thực dụng, giáp thiết tưởng không còn mấy đáng kể.

Giáp sát tinh có nhiều tính cách phức tạp, Không Kiếp Kình Đà Hoả Linh có khuôn mặt trình diễn mà vị trí đóng cũng không giống nhau. Không Kiếp chỉ có 2 cung Tỵ Hợ là có giáp. Hoả Linh là sao giảm thiểu sức khoẻ nhất là đối với người tuổi Kim Canh Tân Thân Dậu, dầu đắc địa cũng phải đề phòng tật ách bệnh phổi dễ bị hư hao. Giáp Kình Đà cần phải phân tích kỹ càng vì một khi giáp Kình Đà là Mệnh đã thọ hưởng Lộc tồn. Kình đắc địa ở 4 mộ cung Thìn Tuất Sửu Mùi, Đà miếu địa ở tứ sinh Dần Thân Tỵ Hợi. Điều cần nhỡ kỹ vị trí Lộc Tồn luôn luôn có tiền Kình hậu Đà, nghĩa là Kình Đà phải thay đổi vị trí tuỳ theo hướng của Lộc Tồn đi thuận hay đi nghịch, Kình dẫn đầu Đà hậu cứ. Mệnh có Lộc Tồn đi thuận hay nghịch. Kình Đà đắc địa thì hưởng Lộc Tồn phải coi chừng đến giáp, trái lại hãm địa là phải khó khăn chưa kể đến tuổi Mệnh có phải là tam hợp Lộc Tồn thuận lý âm dương.

Đối với lục sát tình giáp không những làm khó khăn tai hại cho bản thân, còn khuấy đảo cả phụ mẫu huynh đệ của đương số. Sát tinh cùng tính cách hung hãn nên tránh có mặt ở các cung liên hệ đến người thân của mệnh như phụ mẫu huynh đệ phu thê tử tức phải chịu ảnh hưởng như:

1/ Không Kiếp thì vất vả bất hoà

2/ Kình Đà thì hình thương xa cách

3/ Linh Hoả thì giảm thọ sức khỏe suy yếu

Cụ Sào Nam tuổi Đinh Mão sanh ngày 11 tháng 5 giờ Sửu thành danh một đại văn hào cách mạng nhờ bộ Riêu Xương Khúc ở Mệnh, nhất là Mã hợp cảnh bền gan cùng tuế nguyệt. Thân cụ đắc Thiên Lương Long Phượng giáp Thai Toạ Quang Quí trúng cách nên cụ ở hoàn cảnh nào cũng bình tĩnh uy nghiêm điềm đạm lo toan việc nghĩa. Tả Hữu của cụ ở truờng hợp lỡ bước (Tả ở Thân Hữu ở Ngọ ) nên cụ không mấy đa đạng tham bàn thêm mọi sự thế.

Điêu Thuyền xưa kia là 1 vũ nữ sống trong thời tam quốc tuổi Nhâm Tuất sanh ngày 23 tháng 8 giờ Dần. Mệnh ở Mùi Tả Hữu chiếu giáp Xương Khúc thuận lý thành một tài nữ có nghệ thuật đổ quãn xiêu thành đình nghiêng nước đổ, cứu được Hiến Đế khỏi bị truất ngôi, khiến nổi Lã Bố hạ Đổng Trác. Thân ở Hợi giáp Kình Đà đắc địa nên hưởng Lộc Tồn một cách dễ dàng, mặc dầu Lộc Tồn tuổi Nhâm không phải là vĩnh viễn, Lưu Hà khiến Kiếp Sát canh chừng được Hóa Khoa giải cứu. Nữ nhân đắc Khoa phải nhìn nhận là tối quý.

Riêng bộ Nhật Nguyệt thấy trúng cách chính không bằng chiếu, chiếu không bằng giáp.

(Tử vi nghiệm lý toàn thư – tác giả Thiên Lương)